در انتخابات 88 افغانستان به خصوص مناطق مرکزی افغانستان باور های مختلف دارند
عده ای به این باورند که انتخابات به معنای واقعی نبوده وفقط افکار مردم را فریب می دهد اما عده ای نیز به شفافیت انتخابات عقیده دارند .
شماری از شهر وندان بامیان به این عقیده اند که انتخابات در افغانستان یک امری جدید است که مردم خود میتوانند با رای مستقیم خود ریس جمهور ویا نماینده گان خود در شورای ملی وولایتی را انتخاب کنند .
اما شماری نیز به باور اینکه در ریاست جمهوری انتخابات بیشتر سمبولیک بوده وعقیده دارند که ریس جمهور از قبل تعیین شده است واین تعیین را مربوط به جامعه جهانی ذیربط به افغانستان میدانند.
محمد افضل 42 ساله دهقان شهروند بامیانی از منطقه ای لیگان ولسوالی ورس گفت با اینکه از بین کاندید ها ی ریاست جمهوری از سه نفر بیش را نمی شناسد اما وی رای خود را به یکی از این سه نفر خواهد داد.
وی افزود تنها در دوران کرزی در منطقه ای ما از طرف دولت همبستگی ملی کار کرده است وبرای مردم برق سرگ ویا جوی آب درست کرده است .
این دهقان میگوید در منطقه ما مشکلات مردم نبود سرک می باشد که از ولسوالی ورس مردم دو روز راه را با موتر منزل کنند تا به کابل برسند وی مشکلات سرک را یکی از اولویت های نه تنها ولسوالی ورس بلکه ولسوالیهای پنجاب ورس وولایت دایکندی خواند.
افضل بازهم شکر گزار است ومی گوید نسبت به ادوار قبل باز هم این دوره خوبست وی گفت ( ازدست طالب روز نداشتیم) مجبور شده بودیم در زمان طالبان منطقه را ترک گفته به خارج پناهنده شویم
علی اکبر 20 ساله متعلم یکی دیگر از شهر وندان لیسه ای مرکز بامیان دره ای فولادی میگوید پدرم بی سواد است ودر زمان که باید درس میخواند خوانده نتوانسته است ودر آن زمان جنک بوده حالا که من در مکتب امسال دوازده پاس میشوم تاثیر امنیت است ودر ولایت ما ایجاد امنیت در زمان حاکمیت کرزی به وجود آمده وما راضی هستیم .
وی گفت در زمینه های انکشافی دولت کرزی به بامیان توجه نداشته است وی من باب مثال سرک بامیان کابل را یاد آوری کرده گفت از سه سال است که گفته میشه سرک بامیان کابل قیر میشه اما این قیر ریزی از جلیز بالا نمی آید وی افزود اگر چالش امنیتی وجود دارد پس چرا از بامیان کار را شروع نمی کند
وی میگوید در انتخابات پیش رو به کسی رای خواهد داد که مشکلات مردم را در اولویت کارهای خود قرار دهد ومشکلات در افغانستان تقریبا در سطح افغانستان همین مسایل ترانسپورت امنیت برق می باشد .
وی میگوید رای سری است به کسی نمی گویم که به چه کسی رای خواهم داد اما افزود از حالا به دل خود سنجیدم که به چه کسی رای دهم .
خانم سکینه خانم خانه 35 ساله مغاره نشین میگوید ( ده یک رای ازمه نه کس ریس جمهور موشه نه ما اوناره میشناسوم ) وی افزود کارت رای دهی گرفته وفقط به وکیل شورای ولایتی که از یک شیخ نام گرفت رای میدهد وی گفت به این شیخ به علتی رای میدهد که وی را میشناسد وبرایش بعدا کمک از امداد های که می آید در نظر بگیرد .
این خانم که با مشکلات فراوان اقتصادی نیز دست وپنجه نرم میکند میگوید مشکل اساسی ما سر پناه می باشد ومیگوید ما مانند حیوانات در مغاره ها زندگی میکنیم وکسی متوجه مانیست .
این خانم با اینکه با عقده مندی صحبت میکرد گفت در 6 سال که در مغاره زندگی کرده نه دولت به درد شان خورده ونه مئوسسه وی زیاد از مفهوم انتخابات چیزی سر در نمی آورد فقط میگوید پادشاه کسی شود که فریمانی شود وآرامی باشد .
خانم ریحانه 32 ساله معلم لیسه مرکزی بامیان میگوید انتخابات پیش رو انتخابات خوبی است که مردم میتوانند ریس جمهور ونماینده گان خود را در شورای ولایتی انتخاب نمایند
وی پیشرفت در زندگی شانرا بعد از به وجود آمدن دولت انتخابی بسیار مطلوب خوانده گفت در عرصه مختلف فرهنگی اقتصادی واجتماعی زنان رشد داشته است .
وی گفت ما زنان که حق برآمدن از خانه را نداشتیم امروزه در مکاتب وظیفه داریم ومیتوانیم شاگردان را درس بدهیم .
وی میگوید به یکی از ریس جمهور های را که میشناسد رای میدهد اما گفت بهتر آنها کرزی خواهد بود وی دلیل اینکه کرزی را چگونه خوب تشخیص داده میگوید ما در باره ای دیگر کاندید ها معلومات نداریم وبه خاطری به کرزی رای میدهیم که شناخت از وی را در سالهای قبل داشتیم
این خانم میگوید اگر در مورد مشکلات خود بگوییم ما امنیت داریم مکاتب ما فعال است ویگانه مشکل ولایت ما نبود برق وسرک می باشد وما از مجبوری سرک های خود را کاهگل میکنیم تا یک کمی توجه دولت به ساخت وساز بیشتر در ولایت ما گردد.
با این حال شماری نیز انتخابات را سمبولیک خوانده باورمندند که ریس جمهور از قبل تعیین شده است وبا این پروسه مردم را بازی می دهند
محمد زمان آهنگر 27 ساله مرکز بامیان میگوید مردم افغانستان ساده است ریس جمهور را وقت آمریکا آماده مانده وانتخاب کرده مردم ناحق خود را سرگردان میکند .
وی میگوید من رای به هیچ ریس جمهور نخواهم داد زیرا با رای ما ریس جمهور انتخاب نمی شود
وی میگوید هرکه باشد به وطن خدمت کند ودلسوز باشد وی اضافه کرد ریس جمهور باید مردم فقیر را امداد کند باید برای شان زمین توزیع کند
این آهنگر از مشکلات متعددی نام برده گفت در بامیان هیچ موردی نیست که مردم مشکل نداشته باشند وفقط مشکل عمومی مردم سرک است که جور نمی کنه نه کرزی جور کرد ونه دیگه ریس جمهور اگربیایه جور خواهد کرد.
محمد مبارز28 ساله یکی از تحصیل کرده های این ولایت از ولسوالی یکاولنگ به این باور است که ریس جمهور در افغانستان باید کسی باشد که ابتدا از هرچیز بیشتر به وحدت ملی ورفع تعصبات قومی بیاندیشد .
وی افزود زمانی افغانستان امنیت حاکم خواهد شد که تعصبات قومی لسانی زبانی از بین برود وی شایسته سالاری را گزینه ای برای بهتر اداره مملکت دانسته وهر گونه زدو بند های سیاسی قومی را مردود میخواند
وی میگوید افغانستان بیش از باز سازی های ساختمانی ضرورت به ایجاد یک دید گاه ملی گرایانه نیاز دارد که متاسفانه نه اینکه در ذهن افراد عامه این آیدیا وجود داشته بلکه رهبران افغانستان نیز این عقیده را پیدا نکرده اند .
احمد علی مغاره نشین دیگر که در موقعیت پتاب لغمان زندگی میکند باور وذهنیت دیگری از انتخابات دارد وی میگوید انتخابات خوبست اما رای خود را نمی داند به چه کسی بدهد .
وی افزود در این روز ها که در بازار بامیان کمپاین ها اوج گرفته اما برای آنها از پلو کمپاین نیز چیزی نمی رسد
احمد علی 50 ساله که از ولسوالی سیغان از مدت چهار سال است که با چهار نفر خوانواده ای خود در این سوم ها زندگی میکند به پژواک گفت ( ما آدم غریب استیم وهرکس ریس جمهورشود به درد شان نخواد خورد ) وی افزود باز هم اگر رای دادم یک نفر را نشانی خواهم کرد .
خانم عذرا خانم خانه که تا صنف شش سواد نیز دارد و یکی از مغاره نشینان سنک چسپان است انتخابات را یک امر مهم دانسته میگوید حتما به یکی از ریس جمهور های که خود را کاندید کرده است رای خواهد داد .
وی که از مهاجرت ایران برگشته وخوانواده شان به شش تن میرسد وسرپرست خوانواده خود نیز هست به پژواک گفت انتخاب ریس جمهور برای مردم غریب وخان یکی است ما که غریب هستیم هم رای میدهیم وخانها هم از یک رای زیاد ندارد وآنها هم رای میدهد
اما وی از ریس جمهور آینده میخواهد که به مردم غریب وبیکار زیاد تر توجه داشته باشد
در ولایت بامیان در حدود 300 خوانواده در مغاره ویا شبیه مغاره زندگی میکند که زندگی شان نیز در زیر خط فقر قرار دارند
محمد صادق علی یار ریس هلال احمر ولایت بامیان در مورد مغاره نشینان میگوید این خانواده ها به زندگی ده قرن قبل برگشته اند وبرای سیر نمودن شکم های گرسنه شان می اندیشند
وی افزود هلا ل احمر تا حد امکان وتوان خود آنان را کمک میکند اما بیکاری روز به روز مشکلات مردم را افزون ساخته وکسانی که کرایه خانه را پرداخت نمی توانند مغاره نشینی را اختیار میکنند .
عباس علی 38ساله نانبای از ولسوالی شیبر ولایت بامیان به پژواک گفت در قسمت زندگی شان کدام تفاوت مشخص در زمان حکومت حامد کرزی رونما نگردیده است
وی در مورد اینکه در آینده به کدام ریس جمهور رای خواهد داد میگوید تا هنوز تحقیق نکرده ام
وی در حالیکه از مشکلات نبود برق سرک وکمبودی مکتب شکایت داشته میگوید در انتخابات شرکت خواهم کرد واین یک وظیفه ای ملی مااست
خواست وی از ریس جمهور آینده آوردن وحدت ملی وتامین عدالت اجتماعی می باشد .
ملیکه از ولسوالی کهمرد میگوید دوره حکومت فعلی صد درصد در بخش های زندگی شان تاثیر داشته وزنان زیاد در بخش های اجتماعی فرهنگی رشد یافته است .
وی دلیل آنرا انتخاب والی زن در ولایت شان عنوان کرده گفت اگر حکومت متعصب میبود زنان را به این اندازه سهم نمی داد.
وی میگوید به کسی رای خواهد داد که کشور را آباد کند وامنیت را در افغانستان حاکم نماید.
وی مشکلات منطقه ای شان را سرک برق آب صحی آشامیدنی عنوان نموده از ریس جمهور آینده می خواهد که ولایات دوردست را بیشتر مورد توجه قرار دهد
وی با اینکه با جدیت میگوید در انتخابات شرکت خواهد کرد گفت ( ما تابعیت از افغانستان داریم وحق داریم رای دهیم ودلیل نیست که رای ندهم )
